Otwierając XI edycję Festiwalu Musica Sacromontana możemy z pewnością stwierdzić, że kultura wysoka stała się już wizytówką Gostynia.
Dzieje się tak za sprawą ponadczasowej muzyki świętogórskich kompozytorów i wspaniałych artystów, którzy co roku odwiedzają to miejsce. Jednakże warto przypomnieć, że to wielka hojność jednej osoby sprawiła, że nasze oczy zachwycają się dziś architekturą budowli i krajobrazu, a nasze uszy pieszczą dźwięki pięknej muzyki, która tutaj ma swoje źródła.
Zamek boleści
Był drugi czerwca 1676 roku. Na Świętą Górę przybyli licznie mieszkańcy miasteczek i wsi oraz przedstawiciele arystokracji, aby przez dwa dni uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych zmarłego 12 maja Adama Konarzewskiego, polskiego magnata, głównego fundatora sanktuarium. Ten wielki mąż stanu, tłumacz żywota św. Filipa Neri, nade wszystko pokochał to miejsce i obraz Matki Boskiej Róży Duchownej słynący z wielu łask. Nie dziwi więc napis dodany do herbu szlacheckiego: „Adam, sługa Maryi, Sługa Bogurodzicy Gostyńskiej”.
Aby wywiązać się ze ślubów uczynionych przed Bogiem, w 1675 roku rozpoczął budowę nowego kościoła. Niestety, ambitne plany przerwała śmierć Konarzewskiego w roku 1676. Zgodnie z wolą fundatora, który zwykł był mawiać: „jałmużna nigdy nie zmniejsza dostatków”, dzieło budowy kontynuowała po mężu wdowa – Zofia z Opalińskich. Dwadzieścia dni trwały przygotowania do pochówku zacnego męża, który wiązał się z organizacją podniosłej celebracji.
Zwyczaj nakazywał zbudowanie specjalnej konstrukcji zwanej Castrum Doloris – (z łac. „zamek boleści”) – w formie ozdobnego katafalku, przy którym odprawiano uroczystości pogrzebowe. Otoczenie jego stanowiły obrazy, teksty wysławiające zasługi zmarłego i portret trumienny. U stóp castrum w barokowej Polsce odbywano spektakl pogrzebowy – theatrum funebris. Przejściom pomiędzy częściami celebracji towarzyszyła żałobna muzyka. Za sprawą artystów, odtwarzających współcześnie tę ceremonię, przenieśmy się do czasów magnackiej Rzeczypospolitej, by przypomnieć zasługi wielkiego Polaka, którego tak wspominał Ksiądz Stanisław Sanner w wygłoszonym podczas pogrzebu kazaniu: „Bogaty w uczynki miłosierne, był Adam Konarzewski bogaty w dobrach łaski Bożej i cnót rozmaitych. Z tej przyczyny nie przyjął krzesła senatora od trzech Królów Polskich, bo jak mówił, zasiadając w Radzie Narodu trzeba by mu przy wolności sprzedajnego głosu zaprzedać i sumienie, a więc i prawo do szczęśliwości wiecznej.”
Muzyka przeniesiona z Europy
Tegoroczny Festiwal będzie okazją do prezentacji owoców współpracy z Biblioteką Kongregacji Księży Filipinów w Rzymie. Artyści z Włoch i z Polski zaprezentują Laudi Spirituali - pieśni duchowe pisane w XVI i XVII wieku. Powstały na potrzeby rzymskiego Oratorium, a inspirację do nich stanowiły nauki świętego Filipa Neri. Wydarzeniem niezwykłej rangi będzie możliwość wysłuchania wykładu oraz koncertu przygotowanego przez ojca Piotra Nawrota, wybitnego muzykologa, dyrygenta i teologa.
Dzięki jego zaangażowaniu, poszukiwaniom i rekonstrukcjom muzycznych rękopisów udało się uratować wiele utworów misyjnego baroku w Boliwii. Rozbrzmiewająca wśród lokalnych plemion Indian, a także w kościołach tego i innych krajów Ameryki Południowej muzyka, przeniesiona z Europy przez jezuitów, była niezwykle ważnym czynnikiem ewangelizacji. Przed państwem koncerty i przeżycia estetyczne, jakich dostarczyć może tylko wielka sztuka. Zapraszamy serdecznie.
Wojciech Czemplik ks. Jakub Przybylski COr
Program XI Festiwalu Musica Sacromontana 2016
24.09.2016 / sobota / godz. 19.30
Koncert z okazji Roku Miłosierdzia
„Oblicze miłosierdzia – THEATRUM FUNEBRIS a.d. 1676 – rekonstrukcja ceremonii pogrzebowej Adama Konarzewskiego – fundatora sanktuarium na Świętej Górze
Concerto Antemurale
Orkiestra Czasów Zarazy
Chór Sarmacki im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego
Olgierd Łukaszewicz – recytacje
25 września /niedziela/ godz. 18.30
Świętogórskie inkulturacje
MISA TANGO – MISA A BUENOS AIRES /Martin Palmeri/
Orkiestra Sinfonia Viva
Chór Artos im. Władysława Skoraczewskiego
Tomasz Radziwonowicz – dyrygent
MŁODE TALENTY NA ŚWIĘTEJ GÓRZE
Gabrysia Balcerek – skrzypce
01.10.2016./ sobota /, godz. 19.30
Koncert z okazji 1050. rocznicy Chrztu Polski
"Światło Chrystusa - Laudi Spirituali" - Odkrycia z biblioteki Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri w Rzymie
Francisco Soto, Giovanni Pierluigi da Palestrina - Hymny Pochwalne
Capella Del Sacro Monte
Elena Pintus - sopran, Alessia Camera - mezzosopran, Tomasz Krzysica – tenor, Valerio Losito - skrzypce, kierownictwo muzyczne
Accademia dell Sacromontana Valerio Losito- skrzypce, kierownictwo muzyczne
02.10.2016 / niedziela /
godz. 15.00 Kaplica Rekolekcyjna
"Muzyka instrumentem ewangelizacji Indian Chiquito i Moxo w Boliwii" - wykład Ojca prof. Piotra Nawrota SVD
godz. 18.30 Koncert
Barok Misyjny - Laudate Omnes Gente Muzyka Indian Chiquito odkryta przez Wielkopolanina Ojca prof. Piotra Nawrota SVD
ZESPÓŁ MUSICAE ANTIQUAE COLLEGIUM VARSOVIENSE WARSZAWSKIEJ OPERY KAMERALNEJ
Olga Pasiecznik - sopran, Lilianna Stawarz - kierownictwo muzyczne, klawesyn Ojciec prof. Piotr Nawrot SVD - słowo muzyczne