Mężczyzna przyszedł na izbę przyjęć gostyńskiego szpitala wczesnym popołudniem. Skarżył się na ogólne osłabienie, bóle mięśni, miał temperaturę.
Przyjęto go po 20 minutach od wypisania danych na kartkę informacyjną. Lekarka po pierwszym opisie objawów skłaniała się do diagnozy, że to grypa. Wszystko zmieniło się jednak, kiedy zgodnie z procedurami, zaczęła wypytywać czy nie przebywał w ostatnim czasie zagranicą? Okazało się, że 10 dni temu wrócił z Paryża. Na lotnisku Charles’a de Gaulle’a spotkał się z dawno niewidzianym znajomym. Ten wracał z Afryki...
Według najnowszych bilansów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wirus ebola zabił dotychczas 4 447 ludzi (spośród 8 914 zarażonych). Dane z 10 października wskazują, że odnotowano ponad 400 kolejnych ofiar epidemii. Choroba nadal się rozprzestrzenia, dotarła do Europy i Stanów Zjednoczonych. Może niektórym się wydawać, że w małym mieście powiatowym w Wielkopolsce są bezpieczni. Jednak tak można było myśleć kilkanaście lat temu. Mieszkańcy podróżują po całym świecie – zwiedzają, pracują, kształcą się. I wracają do Gostynia, do domu. A więc czy naprawdę nam nic nie grozi? Sprawdziliśmy, jak na najgorszy scenariusz przygotowane są powiatowe służby.
Szpital
- Nie ma takich ogólnych wytycznych, do których można by dotrzeć. Jako szpital jesteśmy przygotowani na tyle, na ile może być przygotowany szpital powiatowy – przyznaje Piotr Miadziołko, dyrektor SP ZOZ w Gostyniu. Placówka ma zakupione dwa specjalne kombinezony do ochrony dla osób, które miałyby do czynienia z osoba zakażoną. Ze względów bezpieczeństwa zamówiono jeszcze kolejne dwa. Przygotowana jest izolatka na izbie przyjęć, gdzie taka osoba będzie umieszczona. Są też maski dla personelu medycznego. – Pielęgniarka epidemiologiczna próbuje własnymi siłami przygotować procedurę, poinstruowała personel medyczny izby przyjęć, w jaki sposób ma się zachować – mówi dyrektor. Piotr Miadziołko podkreśla, że pacjent z podejrzeniem eboli, nie będzie długo przebywał w gostyńskim szpitalu. - Jeżeli będzie jakiekolwiek podejrzenie, że może to być ebola, to zostanie przewieziony na oddział zakaźny do Poznania. To jest szpital powiatowy, nie mamy możliwości, aby takich pacjentów leczyć - zauważa dyrektor. Jak podkreśla najważniejsze jest, aby personel zrobił wywiad środowiskowy: gdzie człowiek przebywał, w jakim kraju, kiedy i z kim wrócił, z kim miał styczność. - To też jest potwierdzenie ryzyka, czy rzeczywiście ta osoba może mieć na podstawie objawów wirusa. Taki pacjent trafi na izolatkę, personel, który go obsługuje ma specjalne kombinezony, maseczkę. Na takie przypadki jesteśmy przygotowani – podkreśla Piotr Miadziołko. Dyrektor szpitala przyznaje, że w kraju brakuje ogólnych wytycznych, jak ma zachować się personel. - Gdzie się nie zadzwoni, do jakiejkolwiek instytucji zewnętrznej, to tak naprawdę nikt dokładnie tego wszystkiego nie wie. Dlatego ważne jest, żeby wewnętrznie sobie wszystko uporządkować – wywiad, izolacja, potrzebne badania, najszybsze przekazanie na oddział zakaźny – wylicza Piotr Miadziołko.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Sanepid ma swoje procedury. Przede wszystkim zbierane są od pacjenta wszelkie kontakty: z kim się spotykał, co robił, itd. Natomiast lekarze razem z Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego decydują, czy środowisko, w którym on przebywał i osoby, z którymi kontaktował się, muszą podlegać kwarantannie zamkniętej (czyli w ośrodku wyznaczonym przez wojewodę). Takie są wyznaczone w poszczególnych regionach leszyńsko-kaliskim, konińskim i poznańsko- pilskim. Jeśli były pełne kontakty z osobą chorą – podejrzani trafią właśnie do takich ośrodków. –- Jeżeli natomiast ten kontakt nie jest ścisły, bliski, to te osoby trafią do izolacji domowej, na okres 21 dni, bo taki jest maksymalny czas wylęgania gorączki krwotocznej – wyjaśnia Ewa Ulanicka, dyrektor PSSE w Gostyniu. W tym czasie muszą codziennie mierzyć temperaturę i codziennie informować o wyniku powiatową stację sanitarno-epidemiologiczną. - Jeżeli pojawiłaby się temperatura u osoby, która niby jest zdrowa, powyżej 38 i pół stopni, objawy typu osłabienie, bóle mięśni - takie objawy grypowe bardziej – mogą świadczyć o zakażeniu. To, co jest charakterystyczne w eboli, to najczęściej wymioty, wysypka, biegunka. Krwawienie świadczy o pełnym zakażeniu. Wtedy osoba, jak najszybciej musi skontaktować się z numerem 112 lub 999, opisując całą sytuację i przejmują ją służby – informuje dyrektor. Sanepid na wyposażeniu ma kombinezony, które chronią przed skażeniem biologicznym. - Nie są to kombinezony z pompowanym powietrzem, ale takie skromniejsze. Jeśli trzeba by udać się w jakiekolwiek środowisko, sądzę, że będziemy w miarę zabezpieczone – mówi Ewa Ulanicka. PSSE przekaże informacje i instrukcje dotyczące zabezpieczenia i postępowania wszystkim lekarzom pierwszego kontaktu w powiecie gostyńskim.
Starostowo powiatowe
W sytuacji ewentualnego zagrożenia najważniejszą rolę będą pełnić lekarze POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej) i służb medycznych. Wyraźnie mówią o tym procedury przygotowane przez ministerstwo. - Wczesne rozpoznanie zakażenia jest kluczowym elementem zwalczania choroby. W sytuacji podejrzenia zakażenia dyspozytor medyczny zadysponuje karetkę ze specjalistycznymi (hermetycznymi) noszami typu „biovac” (najbliższe w Ostrowie Wlkp.), a pacjent zostanie przetransportowany do wskazanego oddziału zakaźnego – informuje starosta Robert Marcinkowski. Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego będzie wspierać służby medyczne np. w planowaniu operacji logistycznych, współpracy i kontakcie ze służbami wyższego szczebla czy zakupach niezbędnego wyposażenia oraz monitorować przebieg ich działań. W razie zwiększonej liczby osób zakażonych czy też epidemii na terenie powiatu gostyńskiego zarządzanie kryzysowe będzie postępować według planów działania i procedur zawartych m.in. w planie zarządzania kryzysowego. - Mam jednak nadzieję, że do takiej sytuacji nigdy nie dojdzie – mówi Robert Marcinkowski.
Policja
Ta służba może wspierać wszystkie czynności podejmowane przez służby zajmujące się zażegnaniem niebezpieczeństwa. Policja opiera się na wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Może pomóc ustalić, z kim osoba miała kontakt, pomóc w zakresie odizolowania miejsca, czy dostępu osób trzecich do rejonu skażenia. Może też reagować w przypadku paniki. - Wszystko zależy od charakteru zdarzenia, ale musiałyby to być sytuacje, które zagrażają zdrowiu i mieniu osób – wyjaśnia Sebastian Myszkiewicz, oficer prasowy KPP w Gostyniu.
Izabela Skorzybót
Okres inkubacji wirusa ebola - od 2 do 21 dni
Wirus gorączki krwotocznej został wykryty w 1976 roku
Obecnie zachorowania epidemiczne występują na terenie krajów Afryki Zachodniej: Gwinea, Liberia, Sierra Leone. Ogniska zachorowań odnotowano ponadto w Demokratycznej Republice Konga, Sudanie, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Ugandzie i Nigerii
Początkowe objawy są niespecyficzne - gorączka powyżej 38,5 stopni Celsjusza, znaczne osłabienie, bóle mięśni i stawów. Objawy początkowo przypominają inne znacznie częściej występujące choroby związane z pobytem w tropikach – malaria, dur brzuszny, inwazyjna, choroba meningokokowa, zapalenie płuc. W ciągu około 5 dni od pierwszych objawów może pojawić się znacznie nasilona wodnista biegunka, z wymiotami, połączona z bólami brzucha. Od 5 do 7 dnia choroby może pojawić się rozsiana wysypka grudkowo - rumieniowa na twarzy, szyi, tułowiu i ramionach. W przebiegu choroby może dojść do krwawienia, masywnych krwotoków, niewydolności wielonarządowej i zgonu. U tych chorych ciężkie objawy pojawiają się wcześniej w trakcie choroby, a do zgonu dochodzi pomiędzy 6 a 16 dniem choroby. Śmiertelność w przebiegu zakażenia EVD w trakcie tej
epidemii wynosi około 55%, ale w Gwinei sięga 75%.
(źródło: Ministerstwo Zdrowia)
